Per spoor van Europa naar Iran

Wie eertijds van Europa naar Iran wilde reizen, en omgekeerd natuurlijk ook, diende zulks te doen per vliegtuig of over uiterst saaie wegen. Sedert de maand september, verlengt een nieuwe spoorbaan van 180 km, vanaf Charafkhaneh, op Iraans grondgebied, het verbindingsspoor dat zich te Soufian bij de grote verkeersader Teheran-Djolfa (Russische grens) voegt.

De nieuwe lijn bereikt de Turkse-lraanse grens op een punt gelegen tussen Razy (Iran) en Kanpukoy (Turkije), waar ze verbonden is met een onlangs door de Turkse spoorwegen gebouwde lijn, die loopt tot Van, op de oevers van het gelijknamige meer.

Die verbinding tussen de Turkse en Iraanse netten is van uitzonderlijk belang. Inderdaad voor de totstandkoming ervan diende men, om naar het Oosten en het Midden-Oosten te reizen, de lijnen te gebruiken die door een gedeelte van het Russisch grondgebied lopen. Benevens andere ongemakken was er de aanzienlijke langere afstand; bovendien was men, wegens het verschil in spoorbreedte, verplicht de ladingen aan de grenzen te wijzigen.

Die toestand rechtvaardigde ten volle het aanleggen van deze nieuwe verkeersader, wat nochtans gepaard ging met enorme moeilijkheden gezien de hevige tegenstellingen van het reliëf van de streek. De lijn loopt langs de weg die, 2 300 jaar geleden, de legers van Alexander de Grote gevolgd hebben.

Er zijn elf tunnels, talrijke hellingen van 15 pro mille en bogen van 250 m straal. De overbrugging van de Ghotourrivier, nabij Babakan, vergde het bouwen van een 410 m lang viaduct, waarvan het dek 120 m boven het dal gelegen is. Van de oevers van het Vanmeer, 1 585 m boven de zeespiegel, klimt de lijn gedurende ongeveer 90 km en bereikt haar hoogste punt (2 195 m) te Cimenova. De nieuwe verbinding vormt de eerste etappe van een omvangrijk plan voor een transaziatische spoorweg van Istanboel naar Singapore (14 000 km) [1].

Op maandag 27 september hebben de Shah van Iran en de President van de Turkse Republiek in hoogst eigen persoon de plechtige opening van de lijn bijgewoond. De openingstrein die door twee diesellocomotieven van de RAI [2] getrokken werd, startte te Teheran, stopte voor het eerst te Razi, overschreed de grens en stopte een tweede maal te Kapukoy. Daar ontmoetten beide staatshoofden elkaar, verwelkomd door een Turkse militaire kapel, uitgedost in scharlakenkleurige uniformjassen. Daarna spoorde de trein rechtstreeks naar Van.

’s Anderendaags werd de lijn opengesteld voor het commercieel verkeer, en de eerste trein, komende uit Turkije, liep te 21.25 u. het station Teheran binnen.

Op donderdag 30 dito, om 9 u., verliet een andere reizigerstrein voor het eerst de Iraanse hoofstad met bestemming Turkije.

De spoorverbinding zal het goederenverkeer tussen de Europese landen en die van het Midden-Oosten beslist in de hand werken. Voor de overtocht van de Bosporus en het Vanmeer, zullen de konvooien gebruik maken van de ferrybootdiensten van de Turkse Spoorwegen. In de zeeëngte van de Bosporus onderhouden twee ferryboten de dienst tussen Sirkeci en Haydoorpacha; ze leggen elk een tiental overtochten per dag af, wat een vervoercapaciteit betekent van 500 tot 600 goederenwagens in elke richting.

Om de overtocht van het Vanmeer te onderhouden, zullen twee ferryboten elk drie overvaarten per dag doen. Men heeft er de voorkeur aan gegeven op die manier de andere oever van het meer te bereiken in plaats van er om heen te rijden. Inderdaad, de bodemgesteldheid deed schier onoplosbare problemen rijzen, daar zeer steile bergen plotseling uit de kuststreek opduiken. Het gebruik van ferryboten bleek derhalve de meest economische oplossing.

Het Iraans spoor hoopt een van de schakels te worden in de spoorwegband die West- en Noord-Europa via de USSR, met het Verre Oosten zou verbinden. In de komende vijf jaar zal de heilige stad Machad, uit het noordoosten, met Tadjan, in de Sovjetunie, verbonden worden. De spoorbaan zal naar Harat, in Afghanistan, en Pakistan lopen. In zijn streven naar samenwerking met Europa, is het evenwel op de eerste plaats in de richting van het westen, meer bepaald van Turkije, dat Iran zijn rails heeft gelegd.

Nu de informatieverwerking, de automatische koppeling en de container opgeld doen, mag men voorzien dat de Iraanse produkten nog slechts vijf dagen en vijf nachten per spoor van Zurich verwijderd zullen zijn. Het was om dat project te onderzoeken dat wijlen Louis Armand, secretaris-generaal van de UIC, zich in april 1971 te Teheran bevond.