A. Lalmand en M. Vervoode hadden hetzelfde idee over een schop...

Hoelang hebben de spoormannen van de Baan niet gedroomd van een ideale schop waarmee de metalen dwarsliggers vlugger en nauwkeuriger zouden kunnen opgehoogd worden?

Al de netten en zelfs de Kongolese droomden daarvan. Een koloniaal op vakantie vertelde immers aan onze werkmakker August Lalmand van La Sambre, dat hij een systeem zocht waarmee de taak van al de spoormannen zou vergemakkelijkt worden, zelfs indien ze nooit school liepen en niet vertrouwd zijn met de symbolische waarde der cijfers die de werkopzichters op de dwarsliggers aanbrengen om de hoeveelheid onder te stoppen steenslag aan te duiden.

Onze werkmakker, die het probleem door en door kende (van zijn 37 dienstjaren bracht hij er 28 door als baanmeester!) begon eens flink door te denken, zowel voor de negers als voor de blanken, en ontwierp een schop bestaande uit:

• een buis waarin een stang loopt die door een kruk bediend wordt;
• een spiraalveer in de verlenging van de stang;
• een schraper, verbonden met de veer, die zich over de schop kan verplaatsen.

Dat was al een voorname verbetering t.a.v. de vroeger reeds beproefde schop die eveneens een schraper bevatte welke bediend werd door middel van een stalen draad en van een koppeling waarvan de stevigheid te wensen overliet.

August Lalmand, die gans bijzonder dacht aan onze Kongolese werkmakkers, voorzag de buis, bovendien, van een reeks genummerde inkepingen waarin de kruk kan geschoven worden ten einde de loop van de schraper te doseren en, bijgevolg, ook de hoeveelheid steenslag die nodig is om een ophoging te bekomen welke overeenstemt met het cijfer dat de werkopzichter op de dwarsliggers heeft aangebracht.

Met dit systeem kan iedereen “onderstoppen”. Men moet niet meer, zoals de goede spoorleggers, bekwaam zijn om de steenslag op zicht met een gewone schop af te wegen.

Terwijl A. Lalmand zijn systeem beproefde, wist hij nog niet dat, te Aat op een andere groep, de jonge sectiechef Maurice Vervoode, bezorgd om hetzelfde probleem, een ander model van schop met schraper vervaardigde. Deze is thans bijna volledig op punt gesteld door de werkplaats Bascoup, rekening houdend met de samengebundelde ervaring van de twee uitvinders, die nu in dezelfde sector verenigd zijn: M. Vervoode werd sedert maart 1959 aan de groep Charleroi gehecht.

De Vervoode-schop, 34 cm breed, is, langs beide zijden, voorzien van twee opstaande randen waarop een schaalverdeling werd aangebracht die toelaat de verschillende standen van de schraper terug te vinden. Deze standen stemmen overeen met de onder te stoppen hoeveelheden, wat echter niet uitsluit dat men, bovendien, nog merktekens kan aanbrengen op de steel die uit een stalen buis van 25 mm bestaat (hij zou veel lichter zijn in duraluminium). Deze buis bevat een mof die de schraper bedient door tussenkomst van twee buigzame platen. Zulke schikking vermijdt een bezwaar: de schop wordt niet meer in twee vakken verdeeld door de leibuis. De steenslag wordt nu eenvormig verdeeld en de vereiste hoeveelheid kan zeer gemakkelijk gedoseerd worden. De schop is nauwkeurig, stevig, handelbaar en bijna automatisch.

Beide uitvinders hebben nog andere verwezenlijkingen op hun credit. Om het systeem van de afgemeten onderstopping voordelig aan te vullen, heeft A. Lalmand een bak voor steenslag, in de vorm van een vultrechter, op punt gesteld, die een werkelijk voordeel biedt boven de andere tot nog toe gebruikte typen. De bediende die er de steenslag moet in opscheppen, zal zich niet meer moe maken; hij moet alleen maar zijn schop zachtjes tegen het onderste deel van de vultrechter duwen en de steenslag rijst erin door de zwaartekracht. We moeten hier ook nog aanstippen dat M. Lalmand vroeger reeds een verwarmingstoestel voor de inspectiedraisines had verwezenlijkt.

Wat M. Vervoode betreft, hij vervaardigde:

• Een dansometer om de ledige ruimte onder de losse dwarsliggers juist te meten; dit toestel wordt niet meer beïnvloed door de trillingen die ontstaan bij de doorrit der treinen (de bijregeling van de losse dwarsliggers is een van de essentiële bewerkingen die onafscheidelijk verbonden zijn met de afgemeten onderstopping);
• En laadmal (klein model) voor het onderste gedeelte: licht van bouw, laat zij toe rekening te houden met de voorschriften van het algemeen reglement van de Baan betreffende de verbreding van de laadmal in functie met de straal der bochten;
• Een laadmal (groot model) voor het bovenste gedeelte: licht, gemakkelijk te vervoeren en volledig uiteenneembaar, laat zij een rechtstreekse aanwijzing van het belemmeringspeil toe en een juist nazicht bij de aanneming van de bijzondere vervoeren.

De Maatschappij heeft het initiatief, de vindingrijkheid en het doordrijvingsvermogen van beide bedienden beloond en beslist dat de schop met schraper algemeen zal gebruikt worden. Dit werktuig zal de arbeid van de werklieden verlichten en terzelfder tijd de omvang van het werk en het rendement der ploegen verhogen.