De internationale vereniging van het congres der spoorwegen bestaat 75 jaar

 Haar Belgische oorsprong

Op 16 en 23 augustus 1885 trok een historische stoet van de vervoermiddelen door de straten van Brussel. Het Syndicaat van de Metalen- en Kolenbeurs had het initiatief genomen om op deze wijze het vijftigjarig bestaan van de Belgische Spoorwegen te vieren en had, met de steun van de Regering, de uitvoering van dit vertoon op zich genomen. “In de stoet kwamen de meest verscheidene vervoermiddelen voor, van het vlot uit de primitieve tijden tot de hedendaagse machtige locomotieven...”, vertelt de schrijver van een rijk geïllustreerd album dat ons de herinnering aan deze gebeurtenis heeft nagelaten. Een ontzaglijke menigte nieuwsgierigen stroomde samen om dit groots schouwspel te zien. Op het balkon van het Koninklijk Paleis bemerkte men o.a. een groot aantal voorname personen, leden van het Congres der Spoorwegen: ambtenaren afgevaardigd door verschillende regeringen en door buitenlandse spoorwegmaatschappijen.

In dat zelfde jaar 1385, had de Belgische Regering, inderdaad, te Brussel een Congres der spoorwegen bijeengeroepen, om de vijftigste verjaardag van de inhuldiging der eerste spoorlijn op het vasteland te vieren.

Het idee van dit eerste Congres was reeds meer dan tien jaar te voren vooropgesteld door M. Fassiaux, Secretaris-Generaal aan het Ministerie dat de spoorwegen onder zijn bevoegdheid had. De “Apostel van het Congres” had, in 1874, door het Ministerie van Openbare Werken een voorstel doen goedkeuren dat ertoe strekte te Brussel een congres bijeen te roepen van al de spoorwegadministraties van Europa en van de Verenigde Staten, om een zeker aantal vraagstukken betreffende de internationale transporten te onderzoeken. Maar de Commissie, belast met de studie van het programma van de vijftigste verjaardag, oordeelde in 1884 dat een groter aantal problemen op vruchtbare wijze in gemeen overleg zouden kunnen besproken worden en dat het wenselijk was dat de spoormannen elkaar meer zouden ontmoeten. Het doel van het Congres werd dus het opzoeken van verbeteringen die in de bouw en de exploitatie van de spoorwegen dienen aangebracht.

Het eerste Internationaal Congres der Spoorwegen werd een volledig succes. De 229 afgevaardigden, die hun land of hun administratie vertegenwoordigden, richtten een Bestendige Commissie op. Zij kwam een eerste maal samen op 20 februari 1886. Haar eerste werk bestond in het opstellen van een ontwerp van statuten dat, na enkele wijzigingen, in 1887 op het Congres van Milaan aangenomen werd [1].

 Haar werkzaamheden

De essentiële rol van de Vereniging bestaat in het organiseren van periodieke bijeenkomsten waarop technische en administratieve kwesties, die de vooruitgang en de ontwikkeling van de spoorwegen kunnen bevorderen, bestudeerd en besproken worden.

Sedert haar oprichting heeft de Vereniging congressen georganiseerd te Milaan (1887), Parijs (1889), St. Petersburg (1892), Londen (1895), Parijs (1900), Washington (1905), Bern (1910), Rome (1922), Londen (1925), Madrid (1930), Cairo (1933), Parijs (1937), Luzern (1947), Rome (1950), Londen (1954) en Madrid (1958). Daarenboven werden, tussen de congressen in, beperkte vergaderingen gehouden te Brussel in 1935 en 1939, te Lissabon in 1949, te Stockholm in 1952, te Scheveningen in 1956 en te New Delhi in 1959.

De werken, die onder de bescherming van de Vereniging worden uitgevoerd, omvatten het aanleggen van spoorwegen, de constructie en het onderhoud van de bovenbouw van het spoor, de constructie, het gebruik en het onderhoud van het rollend materieel, de exploitatiemethoden, het beheer van het personeel, de algemene en financiële organisatie. Zij zijn in vijf secties verdeeld: Sporen en Werken, Tractie en Materieel, Exploitatie, Algemene Zaken, Aanvullings- en Vervangingsdiensten. De technische kwesties hebben er voorrang, maar zij staan in een nauw verband met de kwesties van organisatorische en sociale aard.

De Bestendige Commissie bereidt met zorg de werkzaamheden van elke zitting voor. De lijst en de teksten van de te bespreken kwesties worden opgesteld aan de hand van een algemene raadpleging van de aangesloten administraties, die de meest belangwekkende problemen voordragen en de meest bevoegde verslaggevers kiezen. Deze laatsten stellen een onderzoek in bij de administraties die hun aangewezen worden en stellen hun verslag op dat door de Vereniging gepubliceerd wordt in het Maandblad, waarvan de uitgave een ander belangrijk element van haar activiteit uitmaakt.

 Haar leden

De Vereniging is samengesteld uit administraties van Staatsspoorwegen en administraties die rechtstreeks spoorwegen van openbaar nut exploiteren in de landen van haar actiestraal.

De Regeringen van deze landen mogen bij de Vereniging aansluiten. Zij worden, langs de diplomatieke weg van de Belgische Regering, uitgenodigd om zich op de vergaderingen te doen vertegenwoordigen.

De Vereniging is eveneens toegankelijk voor de internationale organismen die hoofdzakelijk de exploitatie van spoorwegen ten doel hebben, alsook voor de nationale spoorwegunies die geen deel uitmaken van de Vereniging, op voorwaarde dat zij, ofwel ten minste 5.000 km spoor exploiteren, ofwel een aantal kilometer dat ten minste gelijk is aan tien percent van het totale net van het land.

De enige spoorwegadministraties die toelating kunnen bekomen om deel uit te maken van de Vereniging buiten die welke haar in 1922 opgericht hebben zijn diegene welke als hoofddoel hebben de exploitatie van lijnen met mechanische tractie, beheerd of in vergunning gegeven door een openbare instantie, open staan voor de openbare dienst, ten minste 100 kilometer geëxploiteerde lengte hebben en een gemiddelde ontvangst van 2.000.000 goudfrank over de laatste drie jaar.

De Vereniging telt leden in de vijf werelddelen. Zij omvat thans 34 regeringen, 10 organismen en 101 spoorwegadministraties met een totale spoorlengte van 601.700 km.

 Haar hoger bestuur

De Vergadering wordt vertegenwoordigd door een uit 74 leden bestaande Bestendige. Commissie die bij elke sessie voor een derde vernieuwd wordt. De Bestendige Commissie houdt elk jaar, buiten het tijdstip der congressen, een tussentijdse zitting.

Buiten haar zittingen, draagt de Commissie haar bevoegdheden over op een Directiecomité, samengesteld uit:

• de voorzitter van de Vereniging: dhr. M. De Vos, Directeur-Generaal van de N.M.B,S.;
• de twee ondervoorzitters: de HH. Goursat, Directeur van de Région Nord van de S.N.C.F., en Crem, Directeur van de Exploitatie van de N.M.B.S.;
• de drie leden: dhr. Dorges, Eresecretaris-Generaal aan het Departement van Openbare Werken en Vervoer, algemeen afgevaardigde voor Internationale Aangelegenheden van het Ministerie van Openbare Werken, Vervoer en Toerisme (Frankrijk), Sir John Benstead, Deputy Chairman of the British Transport Commission, en Sir James Dunnett, Permanent Secretary, Ministry of Transport (Groot-Brittannië).

De Secretaris-Generaal is dhr. P. Ghilain, Eredirec-teur van de Dienst van het Materieel en de Aankopen van de N.M.B.S.

 Haar publikaties en haar bibliotheek

De Vereniging publiceert elke maand een tijdschrift in de Franse taal en een in de Engelse taal waarvan de titels luiden: Bulletin de l’Association internationale du Congrès des Chemins de fer — Bulletin of the International Railway Congress Association.

Dit bulletin publiceert:

• Gedurende de periode van de zittingen: de verslagen opgesteld voor elke kwestie die op de dagorde van de congressen voorkomt, alsook het overzicht van de besprekingen en de aangenomen besluiten;
• In de tijd tussen de zittingen: originele artikels over alle kwesties betreffende de techniek, de exploitatie en de organisatie van de spoorwegen;
• Reprodukties of vertalingen van belangwekkende artikels die overal in de wereld verschijnen, en gedetailleerde overzichten van werken die over spoorwegkwesties handelen;
• Een bibliografie, geklasseerd volgens het decimaal stelsel, van de stof vervat in de voornaamste buitenlandse publikaties betreffende de spoorwegwetenschap.

Sedert 1950, publiceert de Vereniging ook een speciaal tijdschrift dat insgelijks om de maand in de Franse en in de Engelse taal verschijnt: La Traction électrique dans les Chemins de fer — Electric Traction on the Railways.

Buiten de eigenlijke elektrische tractie, handelt dit tijdschrift over bijkomstige kwesties in verband met de dieselmotoren, de turboreactors, enz., voor rover deze laatste voortbrengers zijn van energie bestemd voor het aandrijven van elektrische tractiemotoren.

Laten wij ten slotte nog aanstippen dat er in de zetel van de Vereniging (Welgelegenstraat, 19, te Brussel) een bibliotheek bestaat die werken bevat betreftende de spoorwegwetenschap; men vindt er, bovendien, de voornaamste tijdschriften uit de verschillende landen van de wereld, die handelen over kwesties van burgerlijke bouwkunde en spoorwegen.

 Besluit

Sedert 75 jaar, heeft de Internationale Vereniging van het Congres der Spoorwegen die mannen met elkaar in contact gebracht die, in alle delen van de wereld, de spoornetten leiden.

Zij heeft uiterst kostbare gegevens verzameld, waarvan het merendeel zonder haar nooit zouden bestaan hebben. Vele eminente specialisten zouden zich, inderdaad, nooit de tijd gegund hebben om de resultaten van hun proefnemingen te publiceren indien zij er niet zodanig mee belast waren geweest, dat het, in zekere zin, de uitoefening werd van een deel van hun ambt.

De congressen hebben aanleiding gegeven tot gedachtenwisselingen waardoor de uiteenzettingen van de verslaggevers op vruchtbare wijze konden aangevuld worden.

Als dusdanig, heeft de Vereniging, zonder enige twijfel, de weg gebaand tot de meest merkwaardige vooruitgang verwezenlijkt op het zo omvangrijke gebied van de exploitatie der spoorwegen. Zij is ook een van de eerste groeperingen geweest die op doeltreffende wijze de toenadering tussen alle volkeren van de wereld heeft gediend.