Homepagina > Modelbouw - Modélisme > Een gevaarlijke opdracht voor de 80 033

Een gevaarlijke opdracht voor de 80 033

Ed. Lannes.

maandag 28 juli 2008, door rixke

Alle versies van dit artikel: [français] [Nederlands]

De zoekers van het Laboratorium voor Stralingen te Wantage in Engeland, hebben een elegante oplossing gevonden voor het hun gestelde probleem: stalen verzamelen van een vloeistof die aan een intense gammabestraling [1] blootgesteld werd. Zij mogen de bestraalde fles in ’t geheel niet benaderen, zelfs niet met veiligheidsoverals aan, want de stralingen zijn al te hevig.

Voor de overbrenging van de stalen, over een afstand van 15 m, van de plaats der bestraling naar het nabijgelegen laboratorium waar geen gevaar meer bestaat, dachten zij aanvankelijk een transportband te bouwen. Maar het traject vertoonde een bocht waardoor de verrichting tamelijk ingewikkeld en vooral zeer kostbaar zou uitvallen, wat, trouwens, voor al de andere voorgestelde oplossingen eveneens het geval was.

Hoe zouden zij het gevaarlijke vlak van de werktafel, op de meest veilige en economische manier kunnen verbinden met het massieve laboratoriumhek dat altijd op slot gaat tijdens de proefnemingen ? Twee jonge zoekers suggereerden het gebruik van speelgoed: een elektrische trein die van op afstand kon geleid worden. Het idee werd geestdriftig bijgetreden en de locomotief 80.033 werd, samen met een voldoend aantal rails, in een speelgoedwinkel te Wantage aangekocht. Uitgave: 7 pond of 1.000 Belgische F.

De sporen werden gelegd in de betonnen kazemat en op de muren werd een stel spiegels aangebracht om de „machinist” in het aanpalend laboratorium in staat te stellen de bewegingen van zijn locomotief te volgen en haar te leiden dank zij een klassieke kleine transformator voor elektrische treinen.

Om de locomotief juist op de gewenste plaats te doen stoppen en om het staal der bestraalde vloeistof precies in het op de tender geplaatste flesje te doen terechtkomen, zonder dat er een druppel naast zou vallen, werd een foto-elektrische cel geplaatst vóór de stootblokken, aan het einde van de lijn : door het verbreken van een lichtbundel zou de locomotief de voedingsstroom afsnijden en zou zij stilvallen. Een elektrische pomp zou enkele cm³ van de bestraalde vloeistof aftappen en ze doen terugvloeien langs een glazen buis, langs waar zij in het flesje zouden vallen.

De locomotief zou dan opnieuw vertrekken en haar lading vervoeren tot aan de getraliede deur van de kazemat.

Van de eerste proef af (dit was natuurlijk een blinde proef zonder gebruik van de stralingsbron) deed dit knutselwerk het perfect. De «Wantage-lijn» werd dadelijk in dienst genomen en werkt sedertdien met een volmaakte regelmaat.

De vermakelijke kant van deze geschiedenis, waar een stuk speelgoed het mogelijk maakte zeer gewichtige en zeer gevaarlijke opzoekingen voort te zetten, verbergt nog een ander aspect : het is een zeer uitmuntend voorbeeld van de geest van «ongedwongen knutselen» die de ware zoeker kenmerkt. De laboratoriums zijn vol van dergelijke vindingrijkheid, van onverwachte toepassingen van gewone voorwerpen voor nieuwe taken.

Was de «baas» van het Laboratorium voor Stralingen te Wantage een conformist geweest, dan zou hij wellicht zijn jeugdige medewerkers hebben toegeroepen : «Een stuk speelgoed ? Wat neemt ge wel ! Dat gaat helemaal niet op !» Maar, als conformist, zou hij zeker geen Directeur geworden zijn van een dienst voor... opzoekingen !

Gans alleen in de bestralingskazemat, rijdt de locomotief 80.033 traagjes naar de gevaarlijke stralingsbron.
Vóór zijn schakelbord gezeten, leidt de „machinist” van op afstand de ladingsoperatie. Een kies werkje…
De reis is nogmaals goed verlopen. De fles, die een staal van de bestraalde vloeistof bevat, is veilig ter bestemming aangekomen.

(Overgenomen uit Science et Vie.)


Bron: Het Spoor, februari 1961


[1Gammastralen : elektromagnetische stralen die korter zijn dan de X-stralen en ontstaan bij de desintegratie van de radioactieve elementen