De betonwerf Roeselare

Behalve de dwarsliggers, worden al de door de verschillende diensten van de NMBS gebruikte betonprodukten vervaardigd in de betonwerf te Roeselare.

Tot de veel gevraagde produkten behoren o.m. kabelsleuven en -deksels, perronboorden, overwegdallen, grachtsleuven, hectometer- en kilometerpalen, afsluitingen, brugplaten, enz.

 De betonwerf gisteren

In het januarinummer 1958 verscheen een artikel waarin de toenmalige installaties en de werkzaamheden van de betonwerf beschreven werden. Wij hernemen hiervan slechts de voornaamste punten:

• het betonijzer, aangevoerd met spoorwagens, werd met de hand gelost en gestapeld; vervolgens werd het met staalscharen op juiste lengte geknipt en werd het in de gewenste vorm geplooid. Ten slotte werd het door puntlassen tot wapeningsnetten omgevormd, die met lorries naar de fabricatieloodsen werden vervoerd;
• het zand (gewassen zand van de groeven van Mont-St-Guibert) en de steenslag (porfier 8/16), aangevoerd met spoorwagens. werden gelost en opgeslagen met behulp van een kraan en op ’t gepaste ogenblik met een lifttruck naar de voorraadsilo’s gevoerd. Die silo’s waren opgesteld nabij de betonmolen, boven een lopende band, en waren uitgerust met een doseerbak waarin, door handbediening, de gewenste hoeveelheid zand of steenslag kon worden aangebracht en achteraf op een lopende band gestort;
• het cement werd ofwel in bulk per gesloten wagen aangevoerd, met schoppen in kruiwagens gelost en zo voor onmiddellijk gebruik naar de betonmolen getransporteerd, ofwel in zakken die met paletten en vorktrucks werden gelost en gestapeld;
• zand en steenslag werden daarna naar de laadbak vervoerd waar het cement met de hand werd toegevoegd. De laadbak werd opgetrokken en de inhoud in de betonmolen gestort; na toevoeging van water greep de menging plaats.

Vanuit de betonmolen werd het beton in smalspoorwagentjes gestort en naar de tril- en vormtafels (25 in totaal) gevoerd waar het werd uitgestort. Na het aanbrengen en vastzetten van het bewapeningsnet in de metalen bekisting, werd het beton met schoppen in de stortvorm gebracht, getrild en onmiddellijk ontkist. De bewerkte produkten werden voorlopig gestapeld en 24 uren later definitief opgehoopt gedurende een tiental dagen waarna ze naar hun onderscheidene bestemmingen werden verzonden.

Bij vriesweer werkte men op een „reservewerf”, uitgerust met een stoomketel en dito leidingen, zodat zand en steenslag konden ontdooid en opgewarmd worden alvorens te worden vermengd met water dat even eens verwarmd was. Zo verliep het gisteren.

 ... vandaag

De belangrijke werken die in het station Roeselare aan de gang zijn, namelijk de oprichting van een nieuw wegcentrum dat al in dienst is en van een nieuw ontvanggebouw, en de afschaffing van verscheidene overwegen die vervangen worden door een viaduct en bruggen, hadden niet kunnen worden uitgevoerd zonder een groot deel van de betonwerf te verbouwen. Slechts de loodsen waar het beton vervaardigd wordt, konden behouden blijven.

Men heeft, vanzelfsprekend, van de gelegenheid geprofiteerd om een eerste stap te zetten in de richting van de modernisering van de betonwerf. Zo werden de kantoren ondergebracht in een nieuw gebouw, opgetrokken in geprefabriceerde elementen: ze werden natuurlijk van het vereiste comfort voorzien.

De kleine verspreide werkplaatsen van vroeger werden vervangen door één ruime hal, eveneens in geprefabriceerde elementen opgetrokken. Die hal bevat:

• een opslagplaats voor het ijzer, uitgerust met een moderne rolbrug met een hefvermogen van 3,5 t voor het lossen en verplaatsen van dat ijzer;
• een smidse, noodzakelijk voor de onderhoudswerken van de beton werf;
• een lasafdeling voor het elektrisch lassen van de kaders voor de overwegdallen;
• een lasafdeling voor het plooien en puntlassen van het betonijzer;
• een schrijnwerkerij.

De nieuwe werkplaats is verder voorzien van een zeer moderne verwarmingsinstallatie die in de zomerperiode ook kan worden gebruikt om de lucht te verversen.

De aangrenzende terreinen werden met een asfaltlaag bedekt en ten behoeve van het personeel werden een ruime parkeerplaats voor auto’s en een fietsenbergplaats opgetrokken.

De betoncentrale werd voorlopig behouden maar grondig gemoderniseerd. Het lastige en ongezonde werk voor het lossen van cement werd volledig afgeschaft. Er werd een cementsilo van 50 t gebouwd. Het cement wordt thans aangevoerd met cementsilowagens van waaruit het, met behulp van geperste lucht geleverd door een compressor, naar de silo en van daaruit, via een cementworm, naar een weegtoestel wordt gestuwd. De nauwkeurig afgewogen hoeveelheid cement wordt dan in de laadbak gestort.

Tevens werd er een nieuwe silo voor zand en steenslag gebouwd, voorzien van een automatisch doseerapparaat. Via een transportband worden die stoffen naar de laadbak gebracht die de betonmolen bevoorraadt. Al de bewerkingen gebeuren voortaan volledig automatisch door elektrische bediening vanaf een centrale bedieningspost.

Ook de verouderde „wintercentrale” werd gesloopt en vervangen door een volledig nieuwe inrichting. Zoals je ziet, werd er een opmerkelijke vooruitgang geboekt.

 en morgen?

Daar zal het wel niet bij blijven. Op het moderniseringsplan staan o.m.:

• het aanbrengen van een automatische doseerband voor elk van de bestaande zand- en steenslagsilo’s;
• het vervangen van de oude betonmolen door een moderne betonmenger, wat het cementverbruik gevoelig zal verminderen;
• het vernieuwen van de houten fabricatieloods en, ter gelegenheid daarvan, de verdere modernisering van de fabricatie zelf dank zij het achtereenvolgens automatisch aanvoeren van het beton naar de triltafels en het uitstorten ervan in de bekistingen;
• het aanleggen van een laadspoor in de fabricatieloodsen zelf, zodat de afgewerkte betonprodukten zonder enige hinder van de weersomstandigheden kunnen worden geladen.

Wanneer die werken eenmaal voltooid zullen zijn, zal de NMBS beschikken over een betonwerf die de vergelijking met de modernste werven uit het land zal kunnen doorstaan.