Spoorslags door België

In en rond onze steden worden de groene plekjes waar je ongestoord kunt wandelen en even tot rust komen steeds zeldzamer. Gelukkig bezit België nog de Ardennen, een uitgestrekt en ongerept stuk natuurgebied dat nog niet zoveel te lijden heeft van de steeds maar toenemende lucht- en waterverontreiniging.

Een dagtocht of zelfs een vakantie van enkele dagen in onze Ardennen kan ik je dan ook warm aanbevelen. Vele mensen denken dat rust, ruimte en gezonde lucht alleen nog in het buitenland te vinden zijn. Een trip, bijvoorbeeld, naar de prachtige vallei van de Semois zal je er beslist anders over laten denken.

Ik koos voor je de schilderachtige plaatsjes Bouillon, Dohan en Herbeumont uit. Nu moet ik er onmiddellijk aan toevoegen dat deze toeristische centra – ondanks hun bekendheid – niet of niet meer door een spoorlijn bediend worden.

Bouillon en Dohan hebben nooit een trein zien voorbijrijden, terwijl Herbeumont, op dat gebied, alleen nog maar van herinneringen leeft, vermits de lijn 163, waaraan het dorp gelegen is en die Bertrix met Muno verbindt, reeds twintig jaar buiten dienst gesteld is. De sporen (28 km), die door drie tunnels en over verscheidene bruggen en viaducten lopen, zullen waarschijnlijk dit jaar uitgebroken worden, waarna de bedding aan het Beheer der Domeinen zal worden overgedragen. Er wordt verteld dat het departement van Openbare Werken van plan zou zijn op het tracé van de bedding een toeristische weg aan te leggen.

Met de trein kan je in ieder geval tot in het Ardense spoorwegknooppunt Bertrix rijden. Hier komen de spoorlijnen uit de richtingen Dinant, Libramont en Aarlen - Athus - Virton samen.

De reiziger die vanuit Dinant naar Bertrix treint, zal over de rit door de vallei van de Lesse bijzonder enthousiast zijn. Vanop de trein zie je hoekjes die een automobilist eenvoudig niet te zien krijgt. In dat gebied kan de auto niet doordringen. En dat is helemaal niet zo erg...

Wie naar Herbeumont wil, moet in Bertrix overstappen op een vervangingsautobus van de NMBS naar Muno. Herbeumont ligt aan de zeer kronkelende Semois, midden in het Forêt d’Herbeumont. Het dorpje zelf biedt de toerist weinig bezienswaardigheden. Indien je cultuur-historische belangstelling hebt, moet je even binnenlopen in de neoromaanse kerk waar zich een eiken gebeeldhouwd hoogaltaar uit de abdij van Orval bevindt. Heel de wijk rond de kerk – de enige die tijdens de oorlog 14-18 gespaard bleef – is een typisch Ardense wijk, met kleine, kokette huizen opgetrokken in een harmonieuze mengeling van hout en leisteen.

Beslist de moeite waard is de niet al te lange wandeling naar de 385 meter hoge beboste Mont Herbeux die het dorp beheerst en aan drie zijden door de Semois ingesloten is. Op de top vind je resten van een machtige burcht die omstreeks 1100 werd gebouwd, maar door de Fransen in de zestiende en zeventiende eeuw werd vernield. Vanop de Mont Herbeux heb je een enig uitzicht op de bochten van de Semois waarvan je eventjes vijf vakken ziet. Dit is niet de enige wandeling die je in deze prachtige streek kan maken. Het is zelfs aan te raden ’s voormiddags in Herbeumont te zijn, zodat je voldoende tijd hebt om een lange tocht – bijvoorbeeld langs de boorden van de Semois – te ondernemen.

De Bouillon-reizigers moeten in Bertrix overstappen op een rode autobus van de Buurtspoorwegen. Het is NMVB-lijn 989.

Bouillon ligt eveneens aan de Semois. Amper 4 km van de Franse grens. In toeristisch België is Bouillon ongetwijfeld een grote naam. Nochtans mag je dit plaatsje niet bezoeken zoals vele toeristen dit plegen te doen: ze beperken zich tot een kijkje in de burcht en het drinken van een biertje of koffie op een of ander terrasje. Je moet je dag zo indelen dat er én voldoende tijd is voor een bezoek aan de burcht én tijd voor een fikse wandeling.

De burcht van Bouillon is het merkwaardigste voorbeeld van middeleeuwse krijgsbouwkunde in Zuid-België. In 852 werd ze voor het eerst vernield. Omstreeks 1050 werd ze herbouwd door Godfried met de Baard. In 1095 verkocht Godfried van Bouillon, voor zijn vertrek naar de eerste kruistocht, de burcht aan de prinsbisschop van Luik. In 1521 werd ze grotendeels verwoest door Lodewijk van Nassau in opdracht van Keizer Karel. Later werd de burcht dan weer hersteld en voorzien van nieuwe verdedigingswerken, o.m. door Vauban in de zeventiende eeuw en door Willem I in 1827. Het huidige gebouwencomplex, waaronder de Oostenrijkse toren, de uurwerktoren, het tuighuis en de toegangspoort met een opschrift ter ere van Lodewijk XIV, dagtekent hoofdzakelijk van de zestiende eeuw en later.

Via goed onderhouden en – wat vrij zeldzaam is – bewegwijzerde paden, kan je een aantal mooie wandelingen in de omgeving van Bouillon maken.

Zoals naar de Ramonette (paviljoen met ijzeren windwijzer), naar het Arboretum, naar het uitzichtspunt Le Christ, naar de hoeve van Morsehan, naar de uitkijktoren (Belvédère) van de Auclinhoogte en naar de abdij van Cordemoy en de Auclinhoogte.

Wie Bouillon te druk en te mondain vindt, kan bijvoorbeeld in Dohan de NMVB-bus Bertrix - Bouillon verlaten. Dohan is een zeer klein, maar bijzonder sympatiek dorpje dat gelegen is op een rotsenterras aan de Semois. Van hieruit zijn ook fraaie wandelingen te maken, o.m. naar Bouillon en Les Hayons.

Maar of je nu naar Herbeumont, Bouillon, Dohan of naar welk ander plekje ook uit deze streek gaat, denk eraan dat je de voet zet op een schier maagdelijke grond, dat je een streek bezoekt die nog niet door de beschaving geschonden werd, een streek die haar eeuwige magie slechts openbaart aan hen die het verdienen.