Gedicht - Lectuur - Schilderij

Paul Delvaux is een zeer befaamd Belgisch kunstschilder, wiens œuvre zich, onder zijn meest typische gedaante, als een transponeren van de werkelijkheid in een droomwereld voordoet. Hij werd, in 1897, te Antheit, nabij Hoei, geboren, maar is sedert lange tijd in Brussel gevestigd. Delvaux is wat men zou kunnen noemen een vroegtijdig talent, doch, de ware aard van zijn persoonlijkheid ontdekte hij pas op middelbare leeftijd, meer bepaald in 1936, in het weerspiegelen van het denkbeeldige. (...)

IV. Tunnels, bruggen en viaducten.
Onze aardkorst is nu eenmaal een aaneenschakeling van belemmeringen, tegenstrijdigheden en hinderpalen. Ze golft op en neer, stort in en verrijst, gelijk een zee die tijdens de ebbe en vloed in haar bewegingen stolde. Ze wordt door de waterlopen doorsneden en doorkliefd.
De spoorweg kwam te laat in een te oude wereld. Hij was een indringer die, om te worden aanvaard, zich aan talrijke grillen heeft moeten onderwerpen en vele dwingende opgaven heeft (...)

III. Ophogingen en uitgravingen.
Om te rijden heeft de trein rails nodig en die rails, bevestigd op dwarsliggers en steunend op een laag ballast die de spoorbaan een zekere veerkracht moet geven, vereisen een stevige en vlakke grondlaag. Om die grondlaag te leggen moet het terrein aangepast, genivelleerd, verhoogd en verlaagd worden. Wanneer de toestand van de grond ongeschikt is — slijkerig, modderig, moerassig, onvast of te brokkelig — wanneer de grillen van de bodemgesteldheid het (...)

II. Het spinneweb breidt zich uit.
Op 10 februari 1832 leggen de ingenieurs Simons en De Ridder aan de Raad van Bruggen en Wegen het voorontwerp voor van een “ijzeren weg”, lopend van Antwerpen naar Keulen. Het onderzoek van dit ontwerp is overtuigend: de weg “op rails” biedt onmiskenbare voordelen. De twee technici zetten derhalve de studie van de kwestie voort. In maart 1833 bezorgen zij de hogere instanties hun verslag: Project van ijzeren weg van Antwerpen naar de Maas en de Rijn, (...)

I. Verandering van decor.
Scanderende wielen, licht slingerende beweging, ventilatie van lucht die stroomt door een neergelaten ruit: een trein voert zijn passagiers mee tegen honderd kilometer per uur. De reis is bijna ten einde. De machinist matigt de vaart van de trein en vertraagt geleidelijk. Het spoor ontvouwt zich tot een brede waaier. Men heeft voor hem de rails gekozen die zijn trein langs het goede perron leiden. Een geur van vergruisde vuursteen verspreidt zich over de lengte (...)

Vóór het vertrek heeft hij heel de machine grondig geïnspecteerd, het peil van het koelwater en van de reserve aan stookolie nagegaan, het nazicht gedaan van de wielen, de rem, de ophanging, het koppeltoestel, de stootinrichting, de kast met de elektrische toestellen, de klemmenborden, de luchtpomp, de diverse pijpen en leidingen en dies meer; hij heeft de olie gemeten die de motor smeert en de zuigers afkoelt, de kleptuimelaars overzien, de drukluchtventielen van de cilinders geopend en (...)

— Werkt gij ook ’s zondags?
— Soms, dat hangt af van de dienst. Over ’t algemeen gaat het er die dag rustiger aan toe, want er rijden minder treinen; dan gaan wij naar de uitwijksporen en verzekeren het onderhoud der rijtuigen.
Boven de controle die door de schouwers in alle belangrijke stations wordt uitgeoefend, ondergaan de rijtuigen, een volledig onderhoud, een zorgvuldige schoonmaak die ze weer volledig opknapt voor nieuwe kilometers door velden, bossen en steden.
— In de (...)

De trein, die tot dan toe in volle vaart door velden en weiden reed, begon te vertragen. De ploeg arbeiders stond bezijden het spoor, aan de voet van het met klaprozen bezaaide talud.
Een korte stevige kerel, wiens ontknoopt hemd de hals en het door de zon getaande bovendeel van de borst liet zien, wiste met de rug van de hand het zweet van zijn voorhoofd. Zonder zelfs de voorbijrijdende trein één enkele blik te gunnen, was een andere, die daar met naakt bovenlijf stond, tussen zijn (...)

Hoofdstuk XV
Na deze dingen zag ik, en zie, er was een deur geopend in de hemel; en de eerste stem, die ik gehoord had, alsof een bazuin met mij sprak, zeide: “Klim hierheen op, en ik zal u tonen, wat na deze geschieden moet”.
Openbaring, IV, 1.
Wij beleven op dit ogenblik de start van het moderne spoor en toch lijkt het povere boemeltreintje reeds tot een ver verleden te behoren, net als het vervlogen rijk van de stoom.
In de laatste honderd jaar heeft de mensheid een reuzesprong (...)

In deze, ontleding van de wedloop spoorweg, werd de kwestie van het goederenvervoer nog niet aangeraakt. Dit probleem is nochtans van het hoogste belang daar dat vervoer het leeuwedeel van de ontvangsten uitmaakt. Gezien het technisch overwicht van het spoor werd aangetoond, moeten wij nog de kwestie der vervoerprijzen oplossen. Het is dus hier dat de strijd voortduurt, dat hij aanvangt.
Deze strijd is, inderdaad, hard. Van 1939 af werd de concurrentie van de weg, op dit gebied, zo (...)