Modernisering van de seininrichting

 Vaarwel aan het oude seinhuis

Het mechanische seinhuis (blok 55) dat buiten Charleroi lag, in de richting van Namen, behoort tot de geschiedenis. Reeds enkele maanden geleden, is het bezweken onder de mokerslagen van de houwelen, of liever, onder het bijten van de zaag want dit seinhuis werd, in 1927, opgetrokken in de bouwstijl van die tijd: als een uitneembaar houten seinhuis.

Nadat het gedurende meer dan 25 jaar een belangrijke rol vervulde in de exploitatie van het station Charleroi-Zuid, werd het vervangen door een modern seinhuis van het “al-relais” type dat een werkelijke synthese is van de vooruitgang op het gebied van de seininrichting.

Het oude Saxby-seinhuis [1] telde meer dan 60 handels, die met de wissels verbonden waren door middel van een indrukwekkende aantal stangen; het langste stel stangen strekte zich uit over ongeveer 350 meter.

In de loop van zijn bewogen bestaan, heeft het talrijke wijzigingen ondergaan:

• In 1930, toen men de seininrichting met “2 standen” verving door de seininrichting met “3 standen”;
• In 1932, toen men op de lijn 130 de lichtseininrichting van het “Charleroi-Namen” type aanbracht;
• Op andere tijdstippen nog, namelijk toen men de richting van de sporen verbeterde, toen men de stellen stangen systematisch verving door de tweedradige verbindingen, toen men trapsgewijze de wissels met verende tongen verving door gewone wissels en toen men de bijkomende elektrische veiligheden aanbracht.

Het vergde, ongetwijfeld, heel wat inspanning, om zo’n ganse dag de zware handels te manoeuvreren en de verende tongen of de gecombineerde seinen op afstand te bedienen.

 Het nieuwe seinhuis

Het nieuwe seinhuis,, het allernieuwste snufje op het gebied van de techniek, behoort tot het “al-relais” type.

Dit is de benaming — laten we het even herinneren — voor een elektrisch seinhuis zonder mechanisme inklinkingen, waarin al de veiligheidsvoorwaarden uitsluitend door elektrische verbindingen verwezenlijkt worden.

Zijn actieterrein werd gevoelig uitgebreid:

• Door het samenbrengen, in een enkele bedieningspost, van de instellingen die van het oude Saxby-seinhuis en van de twee naburige grondposten afhingen;
• Door de vertakking van Charleroi-Zuid-Kaai, die ongeveer 650 meter verder ligt, ook met deze post te verbinden.

Het kan alzo talrijke bewegingen van treinen en rangeringen verzekeren door de bediening van 37 wissels en 30 seinen van de nieuwe lichtseininrichting.

Het werk van de seingever werd tot het uiterste vereenvoudigd: terwijl hij gemakkelijk vóór de bedieningslessenaar zit, volstaat het hem, gewoonlijk, twee sleutels van het telefonische type (een voor het bewegingstracé en een voor de selectie) te bewerken om een wisselstraat aan te leggen, automatisch de bediening van de wissels te verzekeren en het sein dat die wisselstraat beveelt op veilig te stellen. Dank zij het optische controlebord, dat hij vóór zich heeft, kan hij de lichtaanduidingen volgen die hem al de nodige inlichtingen verschaffen over de aangelegde wisselstraat, de bediening van de seinen en de doortocht van de trein. Hij ontvangt bovendien bijkomende optische aanduidingen die hem automatisch verschaft worden op de bedieningslessenaar: verkeersrichting, verwezenlijking van de koppeling, blok, slot, enz.

De vereenvoudiging van de bediening vergt natuurlijk een ingewikkelde apparatuur om de veiligheid te verzekeren. Die uitrusting is ondergebracht in een afzonderlijke zaal waar men de 412 relais aantreft die tussenbeide komen in de talrijke elektrische stroomkringen.

In de benedenverdieping zijn de voor de hygiëne en het comfort van het personeel bestemde lokalen (kleedkamers, lavabo’s, toilettafels, enz.) ondergebracht alsook het hoogspanningsonderstation en het onderstation van de seininrichting die de elektrische energie aan het “al-relais” seinhuis leveren. Op de verdieping bevindt zien het lokaal van de seingever en de “relais-zaal”. Het gebouw is afgewerkt met een plat dak dat bedekt is met aluminiumhoudende bladen.

 Vervanging van de seinhuizen

De werken om het oude Saxby-seinhuis te vervangen door het “al-relais” seinhuis en om de twee grondposten aan te koppelen, werden op heel bijzondere wijze geleid en werden uitgevoerd terzelfder tijd als de werken voor de aanpassing van de sporen, aanpassing die nodig bleek met het oog op de elektrificatie van de lijn 130.

Gewoonlijk worden, in een dergelijk geval, de twee soorten werken afzonderlijk uitgevoerd en wordt het ene seinhuis slechts door het andere vervangen na de aanpassing van de sporen.

Men vond een economische oplossing: de nieuwe wissels en seinen rechtstreeks en trapsgewijze volgens hun indienststelling aan het “al-relais” seinhuis aankoppelen.

Dit gebeurde in opeenvolgende fases (niet minder dan 12) om van de oude spoorinrichting tot de nieuwe over te gaan en toch de installaties in dienst te houden en een regelmatig vervoer in volle veiligheid te verzekeren.

In feite, moesten de twee seinhuizen, gedurende de werken, tegelijkertijd in het aanleggen van de wisselstraten tussenbeide komen, wat talrijke “slot” verbindingen tussen het mechanische en het “al-relais” seinhuis met zich bracht en tevens een volmaakte samenwerking, bij de uitvoering van de werken onder de verschillende betrokken diensten vereiste.

Eens te meer hebben de spoormannen blijk gegeven van hun ploeggeest en van hun bekwaamheid.