Groot-Brittannië: Een voorloper verdwijnt

Indien de „Stockton-Darlington” (1825) de eerste spoorlijn voor het reizigersverkeer is geweest, dan is het vervoer per „spoor” toch heel wat ouder. Inderdaad, reeds in 1727 bestond de „Tanfield Branch Wagonway”, een lijn van 11 km die Dunston-on-Tyne met Tanfield verbond. Die lijn was bestemd voor het kolenvervoer en heeft nimmer reizigersverkeer gekend. De door paarden voortgetrokken wagens reden op houten sporen [1].

In die tijd bestond er reeds een uitgebreid net tussen de koolmijnen van Durham en Northumberland waarlangs de kolen naar de zee- en rivierhavens vervoerd werden. Daar de grondeigenaars buitensporige eisen stelden om lijnen aan te leggen, hadden de koolmijneigenaars zich verenigd en konden zij aldus de aanleg van de „Tanfield Branch” klaarspelen.

Die „wagonway”, welke de grootste en de kostbaarste van zijn tijd was, gold als een wonder van de techniek. Hij omvatte o.m. een spoorophoging van 30 m hoogte en 9 m breedte alsmede hellende vlakken waar de geladen wagentjes die door hun zwaartekracht naar beneden reden, gelijktijdig de ledige wagentjes naar boven trokken. Zijn aanleg had bovendien de omlegging noodzakelijk gemaakt van een waterloop en de bouw van de befaamde boog van Causey die, naar beweerd wordt, de oudste spoorwegbrug ter wereld zou zijn. Die brug was 18 m hoog en had een spanwijdte van meer dan 30 m. Ze werd gebouwd met bakstenen door een metser van de streek die, uit vrees dat zijn meesterwerk eens zou instorten, zelfmoord pleegde. De boog hield evenwel zo goed stand dat hij de lijn schraagde gedurende de vijftig jaar lange exploitatie van de mijnschacht. Hij staat er nog steeds, maar dan als geklasseerd historisch monument!

In 1839 werd de „Tanfield Branch” overgenomen door de „Brandling Railway Company” die er toen een echte spoorweg van maakte. Toen in 1964 ook de exploitatie van die mijnschacht werd opgegeven, werd de lijn voor goed gesloten.