Engeland ontdekken per stoomtrein

Wellicht overwin je nog wel eens op een luie zomerdag je ingeboren angst voor de zeeziekte en neem je de Oostende-Dover Ferry (vergeet trouwens niet dat je als spoorman recht hebt op vrijbiljetten en 50 % vermindering op de car-ferry). Of ben je misschien net zoals ik, en zoals de meeste Belgen overigens, een echte landrot? Probeer dan toch maar een keertje de golven te trotseren: wat je aan de overzijde van het Kanaal wacht, loont beslist de moeite. Wie weet valt de zeereis wel mee en ontdek je tot je verrassing dat er nog iets van de stoere zeebonken die onze voorvaderen waren in je binnenste sluimert.

 torbay: een stukje middellandse zee in engeland

Eenmaal in Dover of Folkestone kun je natuurlijk de trein nemen naar Londen. Maar waarom niet eens iets anders proberen? Londen is ongetwijfeld een van de prachtigste steden van West-Europa, maar het zou verkeerd zijn te veronderstellen dat er buiten Londen in Engeland niets te zien is dan typische inns (herberg met slaapgelegenheid) en oude kastelen.

Neem nou bijvoorbeeld Torbay. Gelegen aan de Zuidkust van Engeland, in Devon, geniet Torbay een uitzonderlijk gunstig klimaat dank zij de Golfstroom. Hier is geen spoor te bekennen van de beruchte Engelse mist of van de druilerige Belgische motregen. Zachtwuivende palmbomen, een subtropische plantengroei, een verrukkelijke baai en, als je in de lente reist, een onvergetelijke bloemenpracht verwelkomen je.

 the dart valley and torbay steam railways

Voor de spoorwegfan heeft Torbay dan nog een extraatje gereserveerd, nl. de Dart Valley and Torbay Steam Railways, een authentieke stoomtrein die nog dagelijks de verbindingen Paignton-Kingswear en Totnes-Buckfastleigh onderhoudt.

Elke lijn is ongeveer zeven mijl lang en beide lopen ze door een uitzonderlijk mooi landschap.

In 1848 werd voor het eerst het plan opgevat de stad Newton Abbot, toen een belangrijk marktstadje, te verbinden met Ashburton. Een economische crisis verhinderde dit, maar in 1864 werd een minder ambitieus plan dat voorzag in de verbinding van de steden Totnes-Buckfastleigh door het Parlement goedgekeurd. Op 3 augustus 1865 werd daadwerkelijk met de werken begonnen. Zeven jaar later, de eerste mei 1872, vond de officiële opening plaats. De totale kosten beliepen meer dan £125 000.

Aanvankelijk bleek de lijn geen financieel succes te zijn. In 1892 werd ze volledig overgenomen door de Great Western Railway.

Jammer genoeg ging het de lijn ook na deze overname niet voor de wind, vnl. omdat Newton Abbot door de sluiting van de tinmijnen hoe langer hoe meer aan belangrijkheid verloor.

Op 10 september 1962 gebeurde het onvermijdelijke: de lijn werd gesloten Het vertrouwde gefluit van de stoomtrein echode niet meer door de Devonvallei, gras schoot op tussen de sporen, alles wees op een definitief einde...

 gered door spoorwegfans

Het duurde precies zes en een half jaar voor de lijn opnieuw bereden werd.

Op 21 mei 1969 kon Lord Beeching dank zij de inspanningen van een groep zakenmensen, allen enthoesiaste spoorwegfans die voor de nodige fondsen zorgden, de Dart Valley Light Railway Ltd officieel openen.

In 1972 slaagde de Dart Valley Light Railway Ltd er in de lijn Paignton-Kingswear aan te kopen, zodat nu twee afzonderlijke lijnen open staan voor het publiek: de lijn Totnes-Buckfastleigh en de lijn Paignton-Kingswear. Reeds in het station van Buckfastleigh krijg je de indruk een stap terug te doen in de tijd: aan de muren hangen nog steeds de originele aankondigingen uit de periode van de Great Western Railway.

De trein verlaat het station van Buckfastleigh in een wolk van stoom en bijna onmiddellijk zie je door de ruiten de klaterende Dart-rivier, een paradijs voor de hengelaar.

In de trein zelf zijn koffie en andere dranken verkrijgbaar.

Vanuit de Devon Belle, een speciaal observatierijtuig, kun je bovendien genieten van een prachtig uitzicht.

Het landschap is hier sinds de vorige eeuw nauwelijks veranderd: in de lente zijn de beide oevers met hun talloze veldbloemen net het kleurenpalet van een impressionistisch schilder.

 op zoek naar de onedin line

Torbay is de naam van de baai waaraan drie bekende kustplaatsjes liggen: Torquay, Paignton en Brixham. Te Paignton, een rustig vakantiestadje, met een mooi zandstrand, kun je de trein nemen naar Kingswear. Tot Goodrington gaat het voor een halve mijl door een vlak kustlandschap. Dan begint de lijn te klimmen, de stoomloc moet haar uiterste best doen om de sliert rijtuigen de helling op te trekken. Voorbij Churston gaan de lichten aan en even later verdwijnt de trein in de Greenway Tunnel. Eensdoor de tunnel rijd je opnieuw langs de Dart. Nog enkele minuten en je bereikt het station van Kingswear.

Hier gebeurden de opnamen voor talloze films en televisiespelen, o.a. voor The Onedin Line.

Met de ferry kunnen we de Dart over naar Dartmouth, een prachtig oud stadje.

 het rollend materieel

De locs van de DVR zijn hoofdzakelijk overgenomen van de Great Western, terwijl de rijtuigen zowel van de Great Western als van British Railways afkomstig zijn.

De 7827 „Lydham Manor”, gebouwd door de Swindon Works in 1950, werd aangekocht in 1970 en voor het eerst gebruikt in 1972. De nummers 4555 en 4588 (45XX class) werden resp. gebouwd in 1924 en 1927. Verscheidene 0-6-0 Pannier Tanks, in de dertiger jaren gebouwd, zijn hier ook te zien. De laatste door British Railways gebruikte stoomloc in Cornwall, de 1369-Weymouth Dock Tank en drie 14XX-0-4-2 Auto Tanks, maken de stock volledig.

Onder de rijtuigen bevinden zich buiten het reeds genoemde observatierijtuig, de Devon Belle, de Royal Victorian Saloon (de vroegere koninklijke trein, gebouwd in 1894) en twee Super Saloons (de vroegere boottreinen van de lijn Plymouth-London).

 zelf een stoomloc besturen?

Tot slot nog iets voor echte spoorwegfans. Droom je ervan ooit nog eens zelf een stoomloc te besturen? Dat kan. Het personeel van de Dart Valley and Torbay Steam Railways bestaat immers vrijwel uitsluitend uit amateurs zoals jij en ik, van alle mogelijke nationaliteiten, samengebracht door hun gezamelijke liefde voor alles wat te maken heeft met stoomtreinen. Wie nadere inlichtingen wil, schrijft naar: The Operating Manager, The Dart Valley Light Railway Ltd, Buckfastleigh Station, Devon, TQ 11 ODZ, Engeland.